Lesbos

Details: Hits: 5425

Lesbos vogelparadijs in de Egeïsche zee

Lesbos een Grieks eiland in de Oost-Egeïsche zee staat bij vele vogelaars, vogelfotografen en andere natuurliefhebbers bekend als een waar paradijs. Lesbos is zoals gezegd een Grieks eiland en is bovendien het grootste van de Egeïsche eilanden en ligt tegenover Turkije. Het is een eiland met een eeuwenoude en rijke geschiedenis. Vanaf de 10e eeuw wordt er door de Aeoliërs een hoge beschaving ontwikkeld die een hoogtepunt bereikt in het antieke tijdperk. In de 4e eeuw v. Chr. komt Lesbos onder Macedonische heerschappij. In 88 v.Chr. wordt Lesbos onderworpen aan de Romeinen en tot 1151 staat het onder Byzantijnse heerschappij. Van 1204 tot 1461 wordt Lesbos door diverse volkeren overheerst, maar in 1462 komt het onder het bewind van Turkije. Tot 1912 blijft Lesbos onder Turks bewind en pas in 1922 wordt Lesbos officieel ingelijfd bij de Griekse staat. Het eiland is zo groot als de provincie Utrecht en heeft ± 90.000 inwoners, die met hun aantal in het niet vallen bij de 12.000.000 Olijfbomen die het eiland rijk is. Het moge duidelijk zijn dat een groot deel van de inkomsten van de bevolking van olijven en de olie ervan afkomstig is. Hoewel tegenwoordig het Ecotoerisme ook een grote vlucht neemt. Lesbos heeft rijke volkstradities zoals de pottenbakkerijen, houtsnijwerk en de volksarchitectuur. De hoofdstad, waar ook het enige vliegveld is, heet Mytilini, en in de stad zijn vele musea te bezoeken.

Enige bezienswaardigheden verder op het eiland zijn; het versteende woud bij Sigri, waar versteende bomen liggen van soms wel 3 meter in omvang. Dit woud is ontstaan na een vulkaanuitbarsting zo'n 15miljoen jaar geleden. Er zijn op het eiland ook vele geneeskrachtige bronnen. Het Romeinse aquaduct van Moria, het haventje van Petra, dat de naam heeft gekregen van de hoge rots waarop het kerkje van Panagia Glykofilousa uit de 18e eeuw staat zijn een bezoek waard. Men zegt dat tijdens de Trojaanse oorlog, Achilles en zijn vloot hier uitrustte. Langs vele plekken aan de kust is het goed zwemmen en er zijn ook vele zandstranden en watersportmogelijkheden, (duiken)waarbij de stranden bij Thermi erg populair zijn. Ook worden speciale boottochten georganiseerd waar een barbecue aan verbonden is. Dit alles om het voor niet vogelende/fotograferende familieleden aantrekkelijk te maken.

De temperatuur op Lesbos in de periode april, mei en juni varieert van s'nachts 7/10 tot overdag 23/28 graden. Afhankelijk van de wind komen er veel vogelsoorten s'nachts aan. Onder andere van de Zwartkopgors en Bijeneters zie je de ene dag nog niets, terwijl een dag later op het hele eiland deze soorten gezien en gemeld worden. Bij zeer harde wind willen sommige soorten die niet op Lesbos broeden doorvliegen.

Het eiland is in de maanden april, mei en juni het aantrekkelijkst voor de diverse natuurliefhebbers. De vogelfotografen en vogelaars komen het meest aan hun trekken in de laatste week van april tot het einde van mei. In deze weken vind de meeste trek van de vogels die uit het oosten komen en Lesbos aandoen als pleisterplaats, voor de verdere trek, plaats. Ook komen dan de soorten die op Lesbos broeden terug naar het eiland en beginnen hun territoria te bezetten. Na juni is het een stuk stiller op het eiland en vaak wordt het dan ook te warm om nog actief te zijn. In juli komen dan ook de echte vakantievierders naar het eiland en hebben de natuurliefhebbers er niets meer te zoeken.

90% van de fotografen fotografeert vanuit de auto wat ook de beste schuilhut is. De meeste soorten op Lesbos zijn niet echt schuw en redelijk benaderbaar. De Turkse Boomklever en de Dwergooruil moeten wel lopend benaderd worden , maar zijn in de regel ook niet schuw.

Het eiland heeft voor de vogelaar/fotograaf vele mogelijkheden met als hoogtepunt de East en Westriver bij het plaatsje Skala Kalloni en Kalloni-pool. Eastriver heeft op twee plaatsen een doorwaadbare plek, die fort wordt genoemd. Dit is een betonnen pad door de rivier waar je met de auto kunt oversteken. Je rijdt dus door de rivier heen en als je geluk hebt kan je vanaf de pont veel soorten steltlopers en reigersoorten fotograferen. Kalloni-pool is een moerassig gebied aan de buitenkant van het dorp en in goede jaren kan men hier veel soorten vogels, zelfs vanuit de omliggende hotels, bekijken. Wat wel vermeld moet worden is het feit dat geen enkel jaar op Lesbos hetzelfde is als het jaar daarvoor, en bij droge winters is er bijvoorbeeld bij Kalloni-pool niets te zien omdat het droog staat. In goede jaren waarin het in de winter nat is geweest en er veel regen in de moerassen, beken en rivieren is blijven staan is het wilde flora en fauna leven uitbundig. Vele vogelvindplaatsen die worden genoemd in dit artikel zijn in het Engels omdat een Engelsman (Richard Brooks) deze namen in zijn boek over Lesbos zo genoemd heeft en "men" deze namen heeft over genomen. Deze Richard Brooks is vogelaar/fotograaf en heeft Lesbos op de kaart gezet bij vogelend Europa. Hij komt al op Lesbos sinds hij in 1990 een tip had gekregen van een Engels vogelaar. In mei 1991 is hij voor het eerst op Lesbos geweest en was zeer onder de indruk van het uitbundige vogelleven en de plantengroei. Vele soorten orchissen waaronder zeer zeldzame zijn op het eiland te vinden. Sinds zijn eerste bezoek is Richard er elk jaar terug gekomen en meestal verblijft hij de maanden maart, april, mei en juni op het eiland in hotel Pasiphae, alwaar hij lezingen, rondleidingen en workshops organiseert om zijn verblijf te bekostigen. Tegenwoordig (2014) is Richard gepensioneerd en heeft de Engelsman Steve Dudley zijn werkzaamheden overgenomen. Luc Hoogenstein heeft een Nederlands geschreven reisgids uitgebracht en in 2016 komt de Crossbill-Guides van Lesbos uit. Hierin worden de vogelvindplaatsen nauwkeurig beschreven. Ook staan er mooie wandeltochten en autoroutes in. Op het eiland zijn op het vliegveld goede wegenkaarten te koop, maar om al voorpret te hebben met plekken uitzoeken raad ik U aan om via de ANWB oid alvast een goede (Michellin)kaart van Lesbos aan te schaffen.

Enige plaatsen net buiten Kalloni waar het goed vogelen/fotograferen is, zijn: Kalloni Inland lake, vele reigersoorten, zangvogels, schildpadden en het zeldzame Klein Waterhoen. Upper East River,(Aziatische Steenpatrijs, Rosse Waaierstaart, Rotsklever) Kalloni Salt Pans (Roodkeelpieper, Zwarte Ooievaar, Flamingo) en Potamia Valley (Baardgrasmus). Andere goede plaatsen zijn; De weg tussen Sigri en Eressos met het klooster Ipsilou wat daar ligt, bekend om zijn Blauwe Rotslijsters en Aziatische Grijze Eekhoorn.

De omgeving van Derbyshire en Achladeri.(Turkse Boomklever)

Skala Polichnitos en zijn omgeving.(Woudaap, Ralreiger)

De oostkust tussen Madamados en Myttilini.(Veel soorten zangvogels)

De Noord-oostkust tussen Petra en Molivos. (Rúpels Grasmus)

De Noord-westkust tussen Petra en Anaxos.(Blauwe Rotslijster, Roodpootvalken)

Ten zuiden van Parakila (Devil's Bridge). Aparte soorten zoals Bruinkeelortolaan, Ortolaan en Blonde tapuit vind je op de wat hogere rotsige gebieden. De Dwergooruil is heel moeilijk te vinden, maar horen doet u hem s avonds als het stil wordt, zeker rond Skala Kalloni, waar hij te vinden is in Platanen langs de parkeerplaats van het schooltje. Hier broed sommige jaren ook de Middelste Bonte Specht.

Buiten al die prachtige vogelsoorten is er ook veel te genieten op het gebied van wilde flora, zoals de vele velden vol klaprozen en Margrieten. De Kaspische en Europese Moerasschildpad komen beiden voor en hagedissen als Slangeooghagedis, Hardoen en Scheltopusik zie je als je goed op let, op de rotsen zonnen. De Boomkikker houdt zich op in het riet langs de moerassen.

Ook vele Libellen en Vlindersoorten komen voor hoewel deze eigenlijk pas uitbundig worden na half mei.

Persoonlijk heeft ondergetekende veel informatie verkregen van zijn helaas te vroeg overleden collega Arie de Knijff, die samen met zijn broer Peter en schoonzus Mariëtte Hoffer Lesbos als één van de eerste Nederlandse fotografen bezocht. Veel dank is ook verschuldigd aan het echtpaar Henk en Lia van Harskamp die mij vele nuttige tips gegeven hebben.

Het verblijf op het eiland kunt U al vanuit Nederland regelen alsook de autohuur, waarbij U kunt afspreken of u de auto bij Uw hotel/appartement afgeleverd wilt hebben of dat u vanaf het vliegveld de auto op haalt. Een auto is wel aan te raden als U alle plaatsen die beschreven worden wilt bezoeken. Neemt U voor autohuur en andere nuttige tips om het eiland te verkennen eens een kijkje op de site van collega fotograaf Erwin van Laar. Openbaar vervoer kan ook , maar is niet altijd betrouwbaar. Tijdig reserveren is gewenst want sinds het ecotoerisme een vlucht genomen heeft is er in de maanden april en mei haast geen plaats meer vrij, temeer ook omdat vele vogelaars uit Engeland het eiland in deze twee maanden bezoeken.

U kunt op eigen gelegenheid boeken, maar er zijn ook meerdere Nederlandse (natuur)reisorganisaties die speciale vogelkijk reisjes organiseren en u op de mooiste plekken van het eiland brengen per bus of 4wheeldrive. Deze reizen zijn veelal geheel all-in en u wisselt de ervaringen en vogelsoorten ‘s avonds tijdens en na het diner met andere eensgezinde groepen uit, wat vaak weer aanleiding voor een bezoek aan nieuwe gebieden oplevert. De fotografen onder de lezers zullen er waarschijnlijk de voorkeur aan geven om alleen op pad te gaan wat natuurlijk logisch is. Een hele bus laten wachten omdat Pietje op een bepaalde soort wacht, kan natuurlijk niet. Ook kunt U een appartement huren in de omgeving en dan van de avondbuffetten van de diverse hotels tegen een geringe vergoeding gebruik maken. In de haven van Skala Kalloni is nog een authentiek bakkertje dat vers brood bakt in houtgestookte ovens, wat ter plaatse verkocht wordt vanaf 7 uur s morgens.

Hopelijk heeft dit artikel U voldoende informatie verschaft om U te doen besluiten naar deze PAREL in de Egeïsche zee af te reizen, en wens ik U veel plezier !

Dick Hoogenboom.